موانع اعلام موضع نهایی آمریکا در توافق هسته ای چیست؟

هفته گذشته ایران جمع‌بندی نهایی خود را درباره متن پیش‌نویس توافق احیای برجام، برای انریکه مورا، هماهنگ کننده مذاکرات هسته‌ای ارسال کرد. قرار است آمریکا پس از بررسی، پاسخ خود را اعلام کند. با این حال هنوز خبری مبنی بر ارسال پاسخ آمریکا تا امروز نبوده است، شرایطی که به زعم بسیاری به معنای قرار گرفتن توپ در زمین واشنگتن است.

در سکوت مقامات دو کشور در خصوص روند مذاکرات بازار شایعات نیز داغ‌تر از هر زمانی شده است. در حقیقت مذاکرات برجامی در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته و تا زمانی که کاخ سفید تصمیم نهایی خود را اعلام نکند نمی‌توان با قطعیت از توافق صحبت کرد.

با این حال به نظر می‌رسد در این مدت مخالفین پرونده برجام نیز دست به کار شده‌اند. مخالفان در هر دو کشور ایران و ایالات متحده و حتی کشورهای ثالث، ساز مخالفت خود را به صدا در آورده و به نظر می‌رسد دو طرف سعی بر اقناع مقامات مخالف احیای برجام در تهران و واشنگتن دارند. 

البته این روزها بزرگترین مخالف برجام یعنی اسراییل نیز با اضطراب سعی بر امتیازگیری‌های خود دارد.

دست و پا زدن اسراییلی‌ها

در شرایطی که تلاش‌ها برای پیشبرد توافق هسته‌ای ادامه دارد و حتی برخی کشورهای خاورمیانه از جمله قطر دست از تلاش برای ایجاد توافق برنداشته‌اند، مقامات اسراییل این روزها نگران شرایط خود هستند و با دقت روند مذاکرات را رصد می‌کنند. طبق گزارش آکسیوس مقامات کاخ سفید در روزهای گذشته به همتایان اسرائیلی خود اطمینان داده‌اند که علی‌رغم وجود برخی گزارشات در رسانه‌ها مبنی بر امتیازدهی واشنگتن به تهران در جریان مذاکرات وین، آمریکا هیچ امتیاز جدیدی به ایران نداده است.

با این حال اسراییل هنوز نگران احیای برجام است. همچنین سعی دارد در روند احیای برجام خلل ایجاد کند. در همین راستا، ایال هولاتا، مشاور امنیت ملی اسراییل هم قرار است روز سه‌شنبه به واشنگتن برود و در کاخ سفید با جیک سالیوان همتای آمریکایی خود دیدار کند. 

از ماه‌ها قبل نیز اسراییل به هر دری زده تا بتواند روند مذاکرات را با مشکل روبرو کند.

بدهی کره جنوبی گام اول

همزمان با روند مذاکرات بر سر توافق برای احیای برجام وزارت خارجه کره جنوبی جمعه (۱۹ آگوست) از گفت‌وگوهای تلفنی پشت سر هم چو هیون دونگ، معاون وزیر امور خارجه این کشور با «رابرت مالی» و «انریکه مورا» مذاکره‌کنندگان ارشد ایالات متحده و اتحادیه اروپا در مذاکرات احیای برجام، خبر داده است. بر اساس اخبار منتشر شده، طی گفت‌وگوهای تلفنی، چو بر حمایت سئول از احیای برجام تاکید و ابراز امیدواری کرد که توافق بتواند به حل و فصل مسائل معلق کره جنوبی در ارتباط با ایران کمک کند.

معاون وزیر خارجه کره جنوبی پیش از این در یکی از تماس‌های تلفنی با علی باقری، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران تاکید کرده بود که سئول در صورت احیای برجام قادر به پرداخت بدهی خود به تهران خواهد بود. برخی منابع بدهی کره جنوبی به ایران را قریب به ۷ میلیارد دلار تخمین زده‌اند.  

برخی چنین رویکردی را محیا کردن شرایط برای آغاز توافق می‌دانند.

با تمام این شرایط هنوز خبر توافق رسماً اعلام نشده و همه منتظر اعلام موضع نهایی واشنگتن هستند. باید دید که دولت با گذشت حدود یک سال و نیم از آغاز مذاکرات چه تصمیمی برای پیش‌نویس و نظرات ایران که روی میز است، خواهد گرفت.