گام اول برای مذاکره مستقیم
هنوز چند هفته از سیگنال تهران به مذاکرات وین در خصوص احتمال مذاکره مستقیم ایران و آمریکا نگذشته است که خبر از بازگشت برخی معافیت‌های تحریمی ایران به گوش می‌رسد.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز جمعه چندین معافیت از تحریم‌های مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای غیرنظامی ایران را امضا کرد. این معافیت‌های جدید به کشورها و شرکت‌های خارجی اجازه می‌دهد تا در پروژه‌های غیرنظامی نیروگاه هسته‌ای بوشهر ایران، آب سنگین اراک و راکتور تحقیقاتی تهران کار کنند.
با این حال ند پرایس، سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا در توئیتر خود نوشته است: «تا زمانی که تهران به تعهدات خود ذیل برجام بازنگردد، رفع تحریم‌های ایران را ارائه نکرده و نخواهیم کرد. ما دقیقاً همان کاری را کردیم که دولت قبلی کرد؛ به شرکای بین‌المللی خود اجازه می‌دهیم به خطرهای فزاینده مرتبط با عدم اشاعه و ایمنی هسته ای در ایران رسیدگی کنند.»
آمریکا در چند هفته اخیر دو گام برای اعتمادسازی ایران انجام داده است، آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی و عراق و تغییرات در تیم مذاکره‌کننده آمریکا. حال به نظر می‌رسد مهمترین سیگنال شب گذشته به هتل کوبورگ پیش از شروع دور جدید مذاکرات ارسال شده است.
مذاکره مستقیم تهران و واشنگتن
با پایان دور هشتم مذاکرات و بازگشت همه طرف‌ها به پایتخت‌ها برای گرفتن تصمیم سیاسی، شرایط تا حدودی تغییر جدی کرده است. همه طرف‌ها به گونه‌ای رفتار می‌کنند که گویا هفته‌های سرنوشت سازی را پیش رو داریم.
امروز رسانه الاخبار ادعا کرده که یک نشست امنیتی بین مسئولان ایران و آمریکا در آلمان برگزار شده که در این نشست، درمورد طرح ایران و روسیه برای بازگشت به برجام گفتگو شده است. همچنین موافقت آمریکا با اغلب بند‌های این طرح، مذاکره کنندگان ایرانی را غافلگیر کرده است. این خبر که توسط خبرگزاری فارس نیز تکذیب شده و ارائه خبر بازگشت معافیت برخی تحریم‌های ایران نیز می‌توانند مهر تاییدی بر این باشد که احتمالاً در هفته‌های پیش رو شاهد گفتگوی مستقیم ایران و آمریکا در وین باشیم.
با این حال برخی مطرح می‌کنند که چنینی اخباری شرایط را برای تیم مذاکره‌کننده آمریکا و دولت جو بایدن برای بازگشت به پرونده برجام سخت‌تر خوهد کرد؛ زیرا جمهوری‌خواهان سعی دارند به هر نحوی از شکلگیری هر توافقی در وین جلوگیری کنند. برخی کارشناسان نیز اینگونه اخبار و رفتار آمریکا را فرار رو به جلوی دولت بایدن مطرح می‌کنند که در صورت نرسیدن به توافق دست آمریکا را برای هر گونه اقدامی علیه ایران باز بگذارد.
طبق گزارش‌ها به زودی دور نهم مذاکرات در وین آغاز می‌شود. سوال اصلی این است که آیا دور نهم، دور نهایی است و توافقی شکل میگیرد یا خیر؟
توافق در راه است؟
امروز شاهد سقوط قیمت دلار در بازار تهران بعد از پخش خبر تمدید معافیت برخی تحریم‌های ایران توسط آمریکا بودیم. بعد از آن روزنامه رأی الیوم، در خبری اختصاصی از توافق در مذاکرات وین خبر داده است.
اخباری که منتهی به شکلگیری توافق این روزها سرعت بیشتری یافته است. با این حال هنوز تیمهای مذاکره‌کننده در سکوت خبری به کار خود می‌پردازند. در چنین شرایطی به دقت نمی‌توان هر خبری را تکذیب یا تایید کرد. با این وجود به نظر می‌رسد تمام خبرها نشان از اهمیت این دور از مذاکرات دارند.
آمریکا و ایران از اوایل سال ۱۴۰۰ راه دیپلماسی را برای حل مسئله هسته‌ای ایران انتخاب کرده‌اند. در چنین شرایطی بدون شک هر دو طرف تمام تلاش خود را برای حل مسئله بر روی میز مذاکره گذاشته‌اند. با این حال مذاکره دو سمت دارد، یک سمت توافق و یک سمت شکست مذاکرات. دو طرف نیز تاکتیک مذاکراتی خود را تا آخرین لحظه ادامه میدهند تا بهترین توافق را برای خود رقم بزنند. برهمین اساس در چنین شرایطی با قطعیت نمی‌توان گفت مذاکرات به یک قدمی توافق رسیده است یا خیر؟
