چقدر به دولت مالیات دادید

  دولت حسن روحانی در بودجه سال ۱۴۰۰ پیش‌بینی کرده بود که ۳۲۵ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی داشته باشد.

بررسی عملکرد دولت در این حوزه نشان می‌دهد؛ طی ۶ ماهه نخست امسال ۱۳۸ هزار میلیارد تومان مالیات پرداخت شده که ۴۲ درصد از درآمد مالیاتی پیش‌بینی شده برای کل سال است. به این ترتیب دولت برای تحقق اهداف در بخش درآمدهای مالیاتی تا پایان سال باید ۱۸۷ هزار میلیارد تومان دیگر مالیات بگیرد.

بررسی معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اتاق تهران نشان می‌دهد درآمدهای مالیاتی در نیمه نخست ۱۴۰۰ با افزایش ۶۲.۵ درصدی نسبت به نیمه نخست ۱۳۹۹ به حدود ۱۳۹ هزار میلیارد تومان رسیده است.

یکی از دلایل رشد مزبور تصمیمات دولت در راستای کمک به بنگاه‌های اقتصادی آسیب دیده از همه گیری کووید-۱۹ در سال قبل و به تعویق انداختن دریافت درآمدهای مالیاتی بود ضمن اینکه به دلیل تشدید تحریم و همه گیری، بسیاری از بنگاه‌ها با افت تولید و فروش مواجه شده بودند.

۲ بخش مهم درآمدهای مالیاتی، مالیات‌های مستقیم و مالیات کالاها و خدمات است که این ۲ جزء هم در نیمه نخست ۱۴۰۰ در مقایسه با مدت مشابه در سال قبل به ترتیب با افزایش ۵۸ و ۷۰ درصدی همراه بوده‌اند.

در بازه زمانی مورد بررسی یعنی از فصل چهارم ۱۳۹۷ تا فصل دوم ۱۴۰۰ روند عمومی فصلی درآمدهای مالیاتی افزایشی استو به استثنای تابستان سال ۱۳۹۹ که به دلیل رکود فعالیت‌های اقتصادی ناشی از همه گیری کرونا، افت فصلی درآمدهای مالیاتی اتفاق افتاد، در تابستان ۱۴۰۰ برای دومین فصل پیاپی درآمدهای مالیاتی افزایش یافت و به ۸۰ هزار میلیارد تومان رسید که این رقم نسبت به فصل قبل با افزایش حدود ۳۶ درصدی و نسبت به فصل مشابه سال قبل بیش از ۲ برابر شده است.

تغییرات درآمدهای مالیاتی از اواخر سال ۱۳۹۸ به دلیل رکود فعالیت‌های اقتصادی ناشی از تشدید تحریم و همچنین همه گیری کووید -۱۹ با فراز و نشیب‌های زیادی همراه بوده اتس.

به استثنای فصل دوم ۱۳۹۹ در کلیه فصول رشد درآمدهای مالیاتی نسبت به فصل مشابه سال قبل، مثبت است. روند سرعت رشد درآمدهای مالیاتی که طی ۲ فصل زمستان ۱۳۹۹ و بهار ۱۴۰۰ کاهشی بود؛ در تابستان ۱۴۰۰ افزایش قابل توجهی ر تجربه کرده و نسبت به تابستان سال ۱۳۹۹ بیش از ۲ برابر شده است.

بخش عمده درآمدهای مالیاتی در نیمه ابتدایی سال ۱۴۰۰ متعلق به درآمدهای مالیات بر کالا و خدمات با رقم ۵۱.۶ هزار میلیارد تومان و سهم حدود ۶۳ درصدی و مابقی ۳۷ درصد مربوط به درآمدهای مالیات مستقیم با رقم ۸۶.۹ هزار میلیارد تومان است. طی نیمه نخست ۱۴۰۰ از سهم مالیات بر کالا و خدمات در کل درآمدهای مالیاتی در مقایسه با سال ۱۳۹۹ حدود ۱.۷ واحد درصد کاسته شده و در مقابل به سهم مالیات‌های مستقیم اضافه شده است. در میان اقلام مالیات‌های مستقیم نیز طی نیمه نخست ۱۳۹۹ سهم مالیات بر اشخاص حقوقی و مالیات بر درآمد به ترتیب ۶.۴ واحد درصد و ۲.۵ واحد درصد افزایش و از سهم مالیات بر ارث حدود ۱۱ درصد کاسته شده است.

در نیمه نخست عامل مسلط بر افزایش ۶۲.۵ درصدی درآمد مالیاتی نسبت به نیمه نخست سال قبل، افزایش درآمد مالیات‌های مستقیم با مشارکت ۳۷.۵ واحد درصدی بوده است. در میان زیرمجموعه‌های مالیات‌های مستقیم نیز مالیات بر اشخاص حقوقی با مشارکت ۲۷.۱ واحد درصدی بیشترین اثر را در افزایش درآمد مالیاتی مستقیم در نیمه نخت ۱۴۰۰ در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به خود اختصاص داده است. به عبارتی سهم شرکت‌ها از افزایش درآمدهای مالیاتی در نیمه نخست ۱۴۰۰ حدود ۴۲ درصد بوده است.