۱۴۰هزار خودرو ناقص در خطوط تولید
خودروسازان بزرگ کشور بر اساس آمار هفت ماهه امسال، نه تنها به هدف‌گذاری تولید یک میلیون و ۲۵۰ هزار دستگاه خودرو در ۱۴۰۰ نزدیک نیستند که حتی در رسیدن به آمار تولید یک میلیون دستگاهی سال گذشته نیز با اما و اگر مواجه خواهند بود.
این در حالی است که در کنار کاهش تولید در مهر ماه امسال در قیاس با شهریور، وضعیت عرضه خودروهای جدید به بازار نیز چندان مساعد نیست و آمار خودروهای ناقص تولید شده روندی افزایشی داشته است، تا جایی که مدیریت این خودروها و تلاش برای عرضه نهایی آنها به بازار به یکی از اولویت‌های اصلی خودروسازان بدل شده و پای دستگاه‌های مختلف را به ماجرا باز کرده است.
در روزهای پایانی مهر ماه امسال، حسن درویشیان – رییس سازمان بازرسی کل کشور – اعلام کرد: با پیگیری‌های صورت گرفته مقرر شد عمده ۱۴۵ هزار خودرویی که هم‌اکنون در پارکینگ‌های ۲ شرکت خودروساز کشور وجود دارد تا پایان آبان ماه به صفر برسد. حسب دستور رییس قوه قضاییه، هیاتی از سوی سازمان بازرسی کل کشور در شورای رقابت مستقر شد تا علاوه بر نظارت بر چگونگی اجرای ماموریت‌های این شورا، نظارت‌های لازم را در حوزه افزایش کیفیت، قیمت‌گذاری و نحوه فروش خودروها انجام دهد.
با وجود گذشت بیش از یک ماه از این وعده، به نظر می‌رسد خودروسازان در عمل به این تعهد خود، خلف وعده کرده‌اند و حالا سازمان بازرسی نیز به جمع منتقدان عملکرد ایران خودرو و سایپا اضافه شده است.
اشکان میرمحمدی، بازرس کل امور صنعت، معدن و تجارت سازمان بازرسی کل کشور گفته: ۲۹ شهریور جلسه‌ای در سازمان بازرسی کل کشور با خودروسازان، قطعه‌سازان بزرگ کشور و سایر دستگاه‌هایی تأثیرگذار از جمله بانک مرکزی، گمرک ایران، سازمان محیط‌زیست و سازمان استاندارد درخصوص بررسی علت دپو خودروهای تولیدی برگزار شد و مشکل چالش انباشته شدن خودروها در پارکینگ هر دو شرکت خودروساز مورد بررسی قرار گرفت.
او اظهار کرده: مدیرعامل ایران‌خودرو اعلام کرد ببش از ۹۰ هزار خودروی کف پارکینگ خود را تا نیمه آبان به ۶۰ هزار دستگاه خودرو برساند و مدیرعامل سایپا نیز وعده داد ۵۳ هزار دستگاه این شرکت را تا پایان آذر به ۱۰ هزار دستگاه کاهش دهند، اما شواهد امر نشان می‌دهد که هیچکدام از دو شرکت خودروساز نتوانستند مبادرت به کاهش خودور‌های دپو شده خود کنند.
بر اساس اعلام مسئولان سازمان بازرسی، خودروسازان در انتظار افزایش قیمت محصولات خود هستند تا به این ترتیب با خروج از زیان عملیاتی امکان پرداخت بدهی خود به قطعه سازان را فراهم کنند و با حل شدن مشکل نقدینگی قطعه سازان، روند تامین قطعات مورد نیاز برای تولید نهایی محصولات سرعت بگیرد.
محمدرضا نجفی منش – رییس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی کشور – اما از دشواری کاهش تعداد خودروهای ناقص در خطوط تولید می‌گوید و معتقد است برای رسیدن به این هدف باید مشکلات در چند محور مختلف برطرف شود.
وی با بیان اینکه بخشی از مشکل ناقص ماندن خودروها مربوط به ایران نیست و پدیده‌ای جهانی است، توضیح داد: برخی قطعات الکترونیکی مورد نیاز خودروها در ماه‌های گذشته با کاهش تولید جهانی مواجه شده‌اند و شرکتی که در تایوان این قطعات را تامین می‌کرد نتوانسته به تعهدات خود عمل کند. به همین دلیل نه تنها در ایران که در بسیاری از کشورهای جهان و در میان خودروسازان بزرگی مانند تویوتا نیز مشکل تامین قطعات به وجود آمده است.
به گفته رییس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی برای برطرف شدن این مشکل جهانی باید صبر کرد تا تولید بار دیگر در سطح بین‌المللی افزایش پیدا کند و امکان وارد کردن این قطعات به ایران و تکمیل تولید خودروهای باقی مانده در ایران فراهم شود.
نجفی منش باقی ماندن برخی قطعات و مواد اولیه در گمرک را دیگر عامل ناقص ماندن تولید خودروهای داخلی دانست و گفت: ما قطعاتی داریم که وارد کشور شده اما در فرآیند ترخیص با مشکلاتی مواجه شده‌اند. با توجه به نیاز تولیدی کشور، امیدواریم مساعدت‌های لازم برای ترخیص این کالاها از گمرک فراهم شود و تولید خودرو سرعت بیشتری بگیرد.
وی با بیان اینکه سومین عامل در به تاخیر افتادن تکمیل خودروهای باقی مانده در خط تولید به کمبود نقدینگی قطعه سازان باز می‌شود، بیان کرد: ما بارها اعلام کرده‌ایم که قیمت‌گذاری دستوری خودرو باعث زیان ده شدن خودروسازان و در نتیجه افزایش قابل توجه بدهی آنها به قطعه سازان شده است. وقتی این بدهی تسویه نشود، قطعه سازان با مشکل نقدینگی مواجه می‌شوند و از نقطه‌ای به بعد نمی‌توان انتظار داشت که تامین نقدینگی با تسهیلات بانکی انجام شود و از آن طرف بدهی معوق خودروسازان تسویه نشود.
رییس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی ادامه داد: در روزهای گذشته صحبت‌های زیادی درباره اصلاح قیمت خودرو مطرح شده هرچند ما در جریان جزییات آن نیستیم. امیدواریم که دولت و سایر تصمیم‌گیران حکم به افزایش قیمت خودرو و خروج از قیمت‌گذاری دستوری بدهند تا ما بتوانیم راهی جدید برای تولید قطعه و رساندن آن به خط تولید پیدا کنیم، زیرا در غیر این صورت حتی تداوم آمارهای فعلی نیز در آینده دشوار خواهد بود.
آمار تولید ناقص خودروسازان در حالی رو به افزایش گذاشته است که مدیران دو گروه خودروسازی ایران خودرو و سایپا پیش از این بارها وعده داده‌اند که با افزایش تولید و عرضه محصولات به بازار، به دنبال کاهش التهاب و پایین آمدن قیمت‌ها هستند. وزیر صمت نیز وعده داده که تولید خودرو در سال آینده از مرز یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه خواهد گذشت که افزایشی قابل توجه در قیاس با آمار امسال به شمار می‌رود.
در شرایطی که درحال‌حاضر نیز تامین نیاز بازار داخل با مشکل مواجه است و با اجرای شیوه‌هایی چون قرعه کشی، تقاضا برای خرید محصولات جدید چندین برابر خودروهایی است که در هر دور از فروش عرضه می‌شوند، افزایش تعداد خودروهای ناقص می‌تواند زنگ خطری برای وضعیت بازار در ماه‌های آینده باشد و حتی اگر با اجرای شیوه‌ای جدید، مشکلات داخلی تامین قطعه برطرف شود، محدودیت‌های بین‌المللی کار را برای سرعت گرفتن عرضه محصولات دشوار خواهد کرد.
